Λίγα λόγια για το Συμπεριφορισμό
Οι Καταστάσεις του Φάσματος του Αυτισμού (ΚΦΑ) έχουν πολύπλευρες εκδηλώσεις. Όσοι ζουν ή δουλεύουν με άτομα που παρουσιάζουν κάποια ΚΦΑ, βιώνουν τις δυσκολίες στη συμπεριφορά, οι οποίες με τη σειρά τους είναι συνέπεια άλλων δυσκολιών: στο συναίσθημα (άγχος, ξεσπάσματα), στη σκέψη (εμμονές, έντονες ενασχολήσεις), στην κοινωνική κατανόηση, στη μάθηση, στο λόγο (ομιλία και κατανόηση)...
Φυσικό ήταν λοιπόν να αναπτυχθούν συν τω χρόνω πολλές και διαφορετικές προσεγγίσεις, που αντιμετωπίζουν πότε τη μία, πότε την άλλη πλευρά μιας Κατάστασης του Φάσματος του Αυτισμού.
Από την πληθώρα των προσεγγίσεων που υπάρχουν σήμερα (ειδική αγωγή, δίαιτες, φάρμακα, ψυχοθεραπείες, αισθητηριακή ρύθμιση, λογοθεραπεία, μουσικοθεραπεία, θεραπευτική ιππασία, κολύμβηση, αποτοξίνωση, και πολλές άλλες), ελάχιστες είναι αυτές που έχουν επιστημονικά τεκμηριωμένο σκεπτικό.
Ακόμα λιγότερες είναι αυτές που έχουν πλούσια τεκμηρίωση για την αποτελεσματικότητά τους...
Την πιο εξέχουσα θέση ανάμεσα στις καλύτερα τεκμηριωμένες προσεγγίσεις κατέχει ο συμπεριφορισμός.
Αυτή η επιστήμη και θεραπεία της συμπεριφοράς έχει πλούσιο επιστημονικό υπόβαθρο, που υποστηρίζεται από τη σύγχρονη νευροψυχολογία και γνωστική ψυχολογία, από τη νευροεπιστήμη και τη θεωρία της μάθησης, από την παιδοψυχιατρική και την πειραματική ψυχολογία.
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΠΟΥ ΑΝΑΖΗΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΙΤΙΕΣ ΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ, ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΑΥΤΕΣ ΠΑΓΙΩΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΟΥΝ Ή ΕΞΑΛΕΙΦΟΝΤΑΙ.
Ιδιαίτερα το ρεύμα των συμπεριφοριστών, που έχει αναπτύξει την Εφαρμοσμένη Ανάλυση Συμπεριφοράς (ΑΒΑ), έχει κερδίσει διεθνή αναγνώριση και ραγδαία εξέλιξη.
Η ΑΒΑ αναζητά το νόημα της συμπεριφοράς (ανάλυση) για να σχεδιάσει την παρέμβαση του θεραπευτή (εφαρμογή). Οι υπεύθυνοι προγραμμάτων πρέπει να έχουν εξειδίκευση στο σκεπτικό της ΑΒΑ και στο σχεδιασμό μαθημάτων, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να έχουν περάσει μια απαιτητική εκπαίδευση και κατάρτιση για να γίνουν Αναλυτές Συμπεριφοράς.
Η ΑΒΑ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΙ ΤΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ, ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΚΑΤΑΣΤΡΩΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ από τους θεραπευτές-εκπαιδευτές για τους μαθητές τους. Η ΑΒΑ εφαρμόζεται δηλαδή μέσα από τη θεραπευτική εκπαίδευση και ΔΕΝ απευθύνεται σε συγκεκριμένες διαταραχές ή συγκεκριμένες διαγνώσεις, διότι οι αρχές και οι εφαρμογές της αφορούν την ανθρώπινη συμπεριφορά ανεξαρτήτως περίπτωσης.
Υλοποιείται με το σχεδιασμό κατάλληλων μαθημάτων, συνθηκών και βοηθημάτων, που στοχεύουν στην αυτοεξυπηρέτηση, στη σωστή επικοινωνία, στην αυτορύθμιση της συμπεριφοράς και του συναισθήματος, στη γνώση γενικότερα.
Ανάμεσα στα διάφορα προγράμματα, που βασίζονται στην ΑΒΑ, το Μονορόδι έχει επιλέξει την κατεύθυνση των Θετικών Προσεγγίσεων συμπεριφοριστικής υποστήριξης. Πρόκειται για μια μεθοδολογία, η οποία εξαιρεί από τη θεραπευτική εκπαίδευση κάθε είδους τιμωρίες και εξαναγκασμούς τού μαθητή. Επιμένει στα θετικά κίνητρα, στη θετική ενίσχυση των επιθυμητών συμπεριφορών, στη λειτουργική χρήση των προτιμήσεων του μαθητή, στην εκπαίδευσή του να κάνει επιλογές και να ανέχεται τις αντιξοότητες.